Dubai Bir Ülke Mi, Şehir Mi?
Geçenlerde bir arkadaşım bana Dubai’nin bir ülke mi, şehir mi olduğunu sormuştu. Sorunun cevabı bence oldukça basit ama bir yandan da düşündürür. Yani, gerçekten Dubai bir ülke mi, yoksa sadece bir şehir mi? Bunun cevabını verirken, biraz da çocukluk yıllarımdan, eğitim hayatımdan ve iş hayatımdan örnekler vererek, bu sorunun yanıtını daha derinlemesine incelemeye karar verdim.
Dubai: Şehir mi, Ülke mi?
Her şeyden önce, Dubai’nin ne olduğunu netleştirelim. Hani bazen mesela, “Dubai çok zengin bir ülke” gibi cümleler duyarsınız ya, işte burada yanlış bir ifade var. Çünkü Dubai, Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) bir şehri. BAE, yedi emirlikten oluşan bir federal devlet. Dubai de bu emirliklerden birinin adı. Yani, Dubai, kendi başına bir ülke değil, bir şehir.
Daha basit bir dille anlatacak olursak, Türkiye’nin İstanbul’u gibi düşünün. İstanbul, Türkiye’nin büyük ve en önemli şehirlerinden biri ama İstanbul, Türkiye’nin bir parçası, kendi başına bir ülke değil. Aynı mantık burada da geçerli. Dubai, Birleşik Arap Emirlikleri’nin bir parçası.
Dubai’nin Ekonomik Gücü ve Şehirdeki Değişim
Şimdi biraz ekonomiden bahsetmek gerekirse, Dubai’nin ekonomisi gerçekten dikkat çekici. Bir zamanlar balta girmemiş çöllerin ortasında bir kumarhane ve liman kenti olarak bilinen Dubai, bugün dünyanın en büyük ticaret merkezlerinden biri haline geldi. Zengin petrol yatakları sayesinde BAE, Dubai’yi ekonomik anlamda büyük bir güç haline getirdi.
Benim ekonomiyle olan ilgim, genelde sayılara ve verilere bakmakla başlar. Bu yüzden Dubai’nin yıllık Gayri Safi Yurtiçi Hasılası (GSYİH) 2020 itibarıyla 42.1 milyar dolar civarına ulaşmış. Bu, Dubai’nin sadece petrol ve gazdan elde ettiği gelirle değil, aynı zamanda turizm, emlak, finansal hizmetler ve havacılık gibi birçok farklı sektördeki başarısıyla mümkün olmuş. Özellikle Dubai’nin turizm geliri, dünyada en yüksek olanlardan birisi. Burada, lüks otellerden alışveriş merkezlerine kadar her şey insanları cezbetmek için tasarlanmış. Hani derler ya, “parayı sevenler Dubai’ye gelir,” diye. Gerçekten de Dubai, zenginlik ve gösterişin başkenti.
BAE’nin Şehir Yapısı ve Dubai’nin Konumu
Birleşik Arap Emirlikleri’nin yedi emirliği, her biri kendi yönetimine sahip, fakat aynı zamanda bir federasyon olarak işliyor. Dubai, BAE’nin ikinci büyük emirliği. Başkent Abu Dabi. Bu nedenle, Dubai bir şehir olsa da, aynı zamanda BAE’nin en önemli ve en tanınmış şehirlerinden biri.
Bunu anlatırken, iş dünyasında da çok önemli bir yere sahip olduğuna değinmek gerek. 2020 yılında BAE, dünya çapında pek çok uluslararası şirketin bölgesel merkezine ev sahipliği yapmıştı. Dubai’deki serbest ticaret bölgeleri ve vergi avantajları, birçok girişimcinin ve yatırımcının bu şehri tercih etmesine neden oluyor.
Tabii, bu kadar büyük bir ekonomik potansiyele sahip olan şehirde, yaşam da bir o kadar lüks ve pahalı. İster inanın ister inanmayın, bir arkadaşım Dubai’de birkaç yıl çalıştı ve günlük yaşamda bile her şeyin aşırı lüks olduğunu anlatırken “Kahve içmek için bir hafta çalışmam gerekecek!” diyordu. O kadar farklı bir yer ki, bir tarafında devasa alışveriş merkezleri, diğer tarafında kum tepeleri var. Dubai’de yaşam, her açıdan dikkat çekici bir çelişki barındırıyor.
Dubai: Kültür, Turizm ve Yerel Hayat
Dubai’de yaşam, ekonomisinin yanında kültürel anlamda da oldukça renkli. Burada her şey modern ve yenilikçi, ancak bir yandan da Arap gelenekleri güçlü bir şekilde varlığını sürdürüyor. Mesela, Dubai’deki lüks restoranlarda dünya mutfaklarını deneyimlemek mümkün, ama bir yanda da geleneksel Arap çadırlarında geleneksel yemekler yiyebilirsiniz. Bir arkadaşım Dubai’ye gittiğinde, alışveriş merkezlerinin lüks mağazalarının yanı sıra, çok sayıda geleneksel pazar (souk) da olduğunu söylemişti. İnsanın gözleri, bu zıtlıkla hayrete düşüyor.
Dubai’nin turistik cazibesi de oldukça büyük. Buraya gelenler, dünyanın en yüksek binası Burj Khalifa’yı görmeden dönmüyor. Yılda milyonlarca turistin ziyaret ettiği Dubai, aynı zamanda dünyanın en büyük alışveriş festivallerinden birine ev sahipliği yapıyor. Hatta, Dubai’nin alışveriş festivali o kadar meşhur ki, insanların sabırsızlıkla beklediği bir etkinlik haline gelmiş.
Sonuç: Dubai Bir Ülke Mi, Şehir Mi?
Dubai, bağımsız bir ülke değil, fakat pek çok insan bunu bir ülke gibi düşünüyor çünkü kendine has özellikleri, büyük ekonomisi ve uluslararası itibarı sayesinde adeta bir “mini devlet” gibi hissedilebiliyor. Birleşik Arap Emirlikleri’nin bir parçası olsa da, Dubai şehri hem yerel hem de global düzeyde önemli bir oyuncu. Kültürel çeşitliliği, ticaret ve turizmle ilgili sunduğu fırsatlar ve lüks yaşam tarzıyla her yıl daha fazla insanı kendine çekiyor.
Sonuçta, Dubai bir şehir, ancak bazen adeta bir ülke gibi yönetilen, büyük bir ekonomik ve kültürel merkeze dönüşmüş bir şehir. Yani, soruya direkt bir cevap vermek gerekirse: Dubai, bir ülke değil, ama bir ülkeymiş gibi etkisi olan bir şehir.